Niets is wat het lijkt

Voordat je iets zegt of schrijft over oorlog moet je nu eerst een disclaimer plaatsen dat je oorlog heel erg vindt. Er woedt nu alweer meer dan twee maanden een oorlog en dat is heel erg, voor de burgers. Twee duizend km verderop wordt er geschoten; kogels en veel zielige beelden. Oorverdovend en oogverblindend. Niet is wat het lijkt. Want hier, in Europa, is er al veel langer een oorlog gaande. Een stille oorlog. Een oorlog op de burger.

De zogenaamde pandemie is zogenaamd voorbij en heeft ruim baan gemaakt voor een oorlog. Eerste slachtoffer: de waarheid. En nuance sneuvelt ook snel. Daadwerkelijk álles komt nu door de oorlog in Oekraïne of door Rusland eigenlijk. Boeten zal die Poetin. Dat het in Oekraïne al jaren onrustig is omdat Amerika er met een dikke vinger in zit; dat de NAVO al jaren de grenzen opzoekt; dat er een groot deel is dat zich Russisch voelt; dat er alleen nog maar staatspropaganda op de tv mag worden getoond; dat president Zelensky een acteur van beroep is (zucht), wat doet het ertoe! Alles wat van die Russen kommen hoeven we niet. Draai die gaskraan maar dicht. Wat zal Rusland balen als wij hier in Nederland in de kou zitten straks. Binnen of misschien zelfs buiten, want alles uit Oekraïne is wél welkom.

Maatregelen was het woord van de afgelopen twee jaar, nu hebben we het alleen nog maar over sancties. Olie op het vuur, vandaar dat de benzineprijzen zo stijgen natuurlijk. Zijn het ondoordachte acties met terugslag of directe aanvallen op de Europese burger? Lenen de bommen en granaten zich handig als rookgordijn. Waarom? Zodat we allemaal wat sneller gaan ver-duur-zamen misschien. Zonnepanelen, windmolens en al die andere niet afbreekbare rommel die de aarde en ons meer kosten dan het oplevert. Om een dekmantel of verklaring te hebben voor de prijzenoorlog wellicht. Of misschien om op de achtergrond er allerlei wetten en verdragen doorheen te sluizen. De Digital Covid Certificate wordt verlengd zodat je niet meer vrij kunt reizen binnen de EU, de Digitale Service Act voor online censuur veiligheid wordt ingevoerd en een eerste testfase voor een sociaal kredietsysteem in Italië loopt inmiddels. Vrijheidsinperking, huisuitzettingen, schaarste, inflatie. Het lijkt hier wel oorlog.

De afgelopen twee maanden heb ik me verbaast over hoe ook dit verhaal als zoete koek naar binnen gaat. Maar weinig mensen die de Matroesjka uit elkaar haalt, de emo-tv ziet voor wat het is of in ieder geval verder kijkt dan de nos lang is, neus bedoel ik. Jan en alleman opeens deskundige, strateeg of legerofficier. Toevallig net als in het corona debat waren er binnen een week of wat twee kampen: mensen met vlaggetjes (de goeieriken) en mensen zonder (de slechteriken). Een oorlog over de oorlog, zoiets. Als je dan toch bezig bent hang de Nederlandse vlag maar weer halfstok. Ik erger me blauw en geel aan al het deugen. Een snel gevormde mening redt niemand ook niet als ie populair is.

Willen we er dan zo graag bij horen dat we niet meer kritisch durven te zijn. Hebben we er geen zin in of denken we dat het allemaal wel losloopt. Of voelen we het pas echt als we 15 euro moeten betalen voor een patatje oorlog. De oor-log tussen de oren lijkt in volle gang. Misschien ook wel de meest hardnekkige. Waarom word je boos als iemand zegt dat Poetin niet de bad guy is in dit verhaal? Waarom raakt het je als iemand van mening is dat de vluchtelingen hier niet welkom zijn? Waarom is het onmogelijk voor je om toe te staan dat niets is wat het lijkt? Zou mooi zijn als we al deze vragen op tafel van de praatprogramma’s zouden kunnen leggen. Helaas is het de zoveelste splijtzwam. Onderling oorlogje spelen, een mooie bijvangst van de oorlog op de burger. Verdeel en heers. Dan kijkt er niemand naar boven. Maar als de burger het doelwit is, wie is dan de aanvaller …?