Zonder gedoe

Ooit waren we jagers en verzamelaars, opzoek en op reis. Wat zal het destijds bevredigend zijn geweest als je dan eindelijk je buit binnen had. Anno 2022 lopen we risico op ziek en zeer doordat we te veel zitten. Ik herhaal deze zin: anno 2022 lopen we risico op ziek en zeer doordat we te veel zitten. Niet alleen op onze kont, maar ook in onze kop. Disney’s WALL-E uit 2008 begint met terugwerkende kracht toch aardig op Predictive Programming een documentaire te lijken. Op iedere reclameposter prijkt iets in de trant van ‘zonder gedoe en mét één druk op de knop geregeld.’ Koken, zonnepanelen, TV kijken, verbouwen, sporten, tuinieren. Alles ‘Easy’, ‘On Demand’ en ‘Turn-key’. Klinkt goed (zeker met al dat Engels). Maar moet een gedoe-loos bestaan het doel van ons leven zijn? Maakt moeite doen, “het gedoe”, de boel niet vaak de moeite waard.

Deze gedoe-loosheid is natuurlijk onlosmakelijk verbonden met de technocratische revolutie waar we middenin zitten. Alles is ‘one click away.’ Met minimale inspanning heb je eten in huis, kleren aan je lijf en een film op de buis. We zijn liever lui dan moe (gemaakt). Maar we doen drukker dan ooit tevoren. Haast > Werk > Haast > Meditatie-app en repeat. De meest nare bijwerking van al die tech vind ik gedachteloosheid. Leven volgens het algoritme, op de automatische piloot. We raken vergroeid met alle apparaten. Wie gebruikt z’n handschrift nou nog om maar iets te noemen? Zijn we nog de baas over de technologie of is het inmiddels andersom? Hebben we het nog in de hand of zitten we al te ver met ons hoofd in de cloud? Zijn we ver-slaafd? Als het aan de technocraten ligt versmelt de mens straks met technologie. Transhumanisme, met een mooi woord. Bij sommige mensen zie je het al gebeuren; een wittig stokvormig verschijnsel bij de oren. Worden we ruggengraatloze robots. Robot is Tsjechisch voor dwangarbeid(er). In mijn boekje synoniem voor slaaf. Just saying.

Voordat we een chip tussen de oren hebben moeten we ons echt ‘ns áchter de oren krabben. Is dit wat we willen? Alles draadloos, maar vastzitten aan alle kanten. Lekker connected. Als gebruikers maken we het namelijk mogelijk. Overigens zit er in die techno-taal opvallend veel verwijzingen naar een of andere vorm van verstrikking: blockchain, links, web. Zijn we nou zo verslingerd aan technologie omdat het er is of is het er omdat we het echt zo hard nodig hebben? Een wasmachine bijvoorbeeld, is handig. Je wint er tijd mee en je was is vet schoon. Maar een op afstand bestuurbare wasmachine met wifi die je kunt koppelen aan je elektrische fiets, tja. Al dit vernuft wordt ons verkocht onder het mom van vooruitgang en vrijheid. De techniek staat voor niets. Scherpzinnig stukje taal eigenlijk. Het staat voor NIETS. Aan ons dus de taak om er waarden aan toe te kennen. Iedere "ontwikkeling" toetsen aan onze menselijkheid. Voelen (ook zo’n gedoe) of iets klopt. Laten we het de vrije loop dan leidt het klaarblijkelijk tot afleiding en verdoving. In een slecht geval verliezen we elkaar uit het oog. In een slechter geval raken we uit contact met de werkelijkheid. En in het slechtste geval schermt het ons af van onze eigen creativiteit. Onze potentie om het leven vorm te geven zoals we dat zelf willen. Volledig en voor altijd in de ban van andermans fantasie.

Gelukkig is het echte leven per definitie gedoe. Naar de wc gaan, eten/drinken, nadenken, kiezen. Gedoe. En ja, ik vind gedoe ook ruk. Maar misschien is dat de bedoeling? Gedoe zorgt er namelijk wel voor dat we in actie komen. Gedoe leert je om anders te kijken naar een bepaald probleem. Het boort je creativiteit aan. Tegelijkertijd leert gedoe ons geduldig te zijn. En geduld was ooit een schone zaak. Inmiddels is van wachten iets vies gemaakt. Het zou zonde zijn van de tijd. Maar die hebben we nu toch meer dankzij de technologie?! Je behoeftes leren uitstellen is zelfs een spirituele oefening. Je leert om uit te kijken naar iets. Soms verdwijnt daarmee de behoefte zelfs volledig. En zo kom je, dankzij gedoe, uit bij wat jij echt nodig hebt denk ik. Alles is smart, maar weinig is wijs. Kunnen we niet terug? En dan bedoel ik niet terug in de tijd omdat vroeger alles beter was. Een stapje terug, gas terug ;-). Terug om vervolgens verder te komen. Terug naar de natuur, terug naar de kern, terug naar menselijke waarden. Terug naar menselijkheid. Terug naar zelf doen. Terug naar meer gedoe.